Poetika svedočenјa spasenih: od svitaka do velike priče

Abstract

Predmet rada je analiza žanrovskih odlika heterogenog korpusa svedočanstava o Holokaustu nastalih neposredno na tlu nacističkih logora i onih oblikovanih sa veće vremenske distance od proživlјenih iskustava, sačuvanih u vidu dokumenata ili transkribovanih razgovora. Istraženu građu čine Svici iz Aušvica (Megilas Oyshvits, 1973), razgovori Gideona Grejfa/Gideon Greif, najznačajnijeg istoričara Holokausta, sa preživelim članovima „Radnih odreda” i dela Prima Levija/Primo Levi, takođe preživelog zaroblјenika logora „Aušvic”. Analiza navedenih morfološki i metodološki različitih svedočanstava (svitaka, dnevničkih beležaka, razgovora, autobiografsko-memoarskih zapisa, tekstova na linimalnoj poziciji romana, eseja i naučne studije) dovodi do zaklјučka o njihovom doprinosu usložnjavanju žanrovskog sistema književno-naučnih vrsta i dekonstruisanju nekih elementarnih postavki u vezi sa faktografijom kao „polom” istine i nauke u njima.

The subject of the paper is the analysis of genre features of the heterogeneous corpus of Holocaust testimonies created directly in the Nazi Concentration Camps and those formed from a greater time distance from lived experiences, preserved in the form of documents or transcribed conversations. The research material consists of Megilas Oyshvits (1973), conversations of Gideon Greif, the most important historian of the Holocaust, with surviving members of the “Sonderkommandos” and the work of Primo Levi, also a surviving prisoner of the Auschwitz camp. The analysis of the mentioned morphologically and methodologically different testimonies (megilas, diary notes, conversations, autobiographical-memoir records, texts on the linear position of novels, essays and scientific studies) leads to the conclusion of their contribution to complicating the genre system of literary-scientific types and deconstructing some elementary settings. Connection with factography as the “pole” of truth and science in them.