Kratki prilozi o životu Jevreja u Bugojnu i Vlasenici

Abstract

U vrijeme turske vladavine u Bosni i Hercegovini Jevreji su bili nastanjeni u nekoliko većih mjesta: Sarajevu, Banja Luci, Travniku, a kasnije naseljavaju i druga, manja mjesta koja im omogućavaju egzistenciju. Iz bogatog fonda arhivske građe Zemaljske vlade za Bosnu i Hercegovinu izdvojili smo nekoliko dokumenata koji se odnose na Jevreje nastanjene u Bugojnu i Vlasenici. Prema jednom dokumentu Zemaljske vlade za Bosnu i Hercegovinu iz 1896. godine, a koji se odnosi na Jevreje Bugojna, doznajemo da Jevreji Bugojna mole Zemaljsku vladu da im dodijeli dozvolu za osnivanje, kako u dokumentu stoji "jedne samostalne izraelske opštine u Bugojnu, mada oni pripadaju jevrejskoj opštini u Travniku i redovno plaćaju prinose". U radu slijedi prikaz sadržaja više službenih dokumenata, kroz koja saznajemo podatke o životu jevreja u Bugojnu. Takođe iz sadržaja jednog drugog dokumenta saznajemo podatke o Jevrejima Vlasenice. Prema tom dokumentu, okružna oblast u Tuzli izvještava da u 1911. godini u Vlasenici živi 7 porodica sa 51 članom Sefarda i 5 porodica sa 17 članova austro-ugarskih Jevreja. Duhovne opštine nemaju, kao ni konfesionalne škole, te njihova djeca pohađaju tamošnju narodnu osnovnu školu. Pošto u školi nisu imali vjeroučitelja, morali su pronaći jednog učitelja, obezbijediti mu stan i mjesečnu platu od 28 kruna. Sinagoge u Vlasenici također nisu imali, pa su "Božju službu i obrede vršili u jednoj maloj i tijesnoj kućici, koju je u tu svrhu trgovac Avram Altarac besplatno ustupio".

During the Turkish rule in Bosnia and Herzegovina, Jews were settled in several larger towns: Sarajevo, Banja Luka, and Travnik, and later settled in other, smaller towns that enabled their existence. From the rich fund of archival materials of the National Government for Bosnia and Herzegovina, we have selected several documents related to Jews living in Bugojno and Vlasenica. According to a document of the Land Government for Bosnia and Herzegovina from 1896, which refers to the Jews of Bugojno, we learn that the Jews of Bugojno are asking the Land Government to grant them permission to establish, as the document states, "an independent Israeli community in Bugojno, although they belong to the Jewish community in Travnik and regularly pay proceeds". The paper is followed by a description of the contents of several official documents, through which we learn information about the life of Jews in Bugojno. Also from the contents of another document, we learn information about the Jews of Vlasenica. According to that document, the Tuzla district reports that in 1911, 7 families with 51 Sephardic members and 5 families with 17 Austro-Hungarian Jews lived in Vlasenica...