Maribor Synagogue: between facts and reinterpretation

Abstract

Maribor Synagogue is one of the few preserved medieval synagogues in Central Europe. The renovation of the building between 1992 and 1999, undertaken by the Institute for the Protection of Cultural Heritage of Slovenia, proved to be much more demanding than originally foreseen. Its architectural shell and architectural elements have served as a reference point for the (visual) reconstruction of related monuments in the wider region. However, the renovation itself has left numerous unanswered questions, especially in regard to the building phases during the Jewish and later Christian use of the building. The present article is the first scientific publication to thoroughly examine the medieval building phases, based on the findings of archaeological research and investigation of the documented and preserved architectural elements. Ground plans are attached for the initial two building phases, related to the archaeological charts. The last phase corresponds to the reconstructed version of the synagogue, but convincing evidence relating to its appearance is missing. Although it is practically impossible to provide an entirely accurate building history based on the archival, oral and material evidence so far available, a significant step toward its general comprehension is made.

Mariborska sinagoga je jedna od retkih sačuvanih srednjovekovnih sinagoga u srednjoj Evropi. Renoviranje zgrade od 1992. do 1999. godine, koje je preduzeo Zavod za zaštitu kulturne baštine Slovenije, pokazalo se mnogo zahtevnijim nego što je prvobitno bilo predviđeno. Njena arhitektonska školjka i arhitektonski elementi poslužili su kao referentna tačka za (vizuelnu) rekonstrukciju srodnih spomenika u širem regionu. Međutim, sama obnova je ostavila brojna pitanja bez odgovora, posebno u vezi sa fazama izgradnje tokom jevrejske, a kasnije i hrišćanske upotrebe zgrade. Ovaj članak je prva naučna publikacija koja detaljno ispituje srednjovekovne graditeljske faze, na osnovu nalaza arheoloških istraživanja i istraživanja dokumentovanih i očuvanih arhitektonskih elemenata. Priloženi su tlocrti za početne dve građevinske faze, u vezi sa arheološkim kartama. Poslednja faza odgovara rekonstruisanoj verziji sinagoge, ali nedostaju ubedljivi dokazi o njenom izgledu. Iako je praktično nemoguće dati potpuno tačnu istoriju građenja na osnovu do sada dostupnih arhivskih, usmenih i materijalnih dokaza, napravljen je značajan korak ka njenom opštem razumevanju.