Poreklo Jevreja u Sremu

Abstract

Od prve polovine 18. veka pa sve do Holokausta, Jevreji su činili nezaobilazan etnički element u svim gradovima Srema. Na području nekadašnje Sremske županije postojala je zabrana njihovog trajnog naseljavanja što je za posledicu imalo intenzivne mikromigracije iz jednog u drugo mesto, ali su se porodice često i vraćale u zemlju svog porekla i potom ponovo u Srem. Osnovni izvor podataka za utvrđivanje porekla porodica jesu jevrejske matične knjige. Za Vukovar postoje sve tri vrste matica i to od 1850. godine. Matične knjige Iločkog rabinata sačuvane su za ceo period od njihovog vođenja: matice rođenih od 1837, umrlih 1855. a venčanih od 1856. godine. Za Sremskomitrovački rabinat postoje matice od 1869. do 1939. godine, dok Rumski rabinat ima naslabije očuvane matice i to sve tri vrste za period 1902-1934. godine. Slabo su očuvane i matice iz Zemunskog rabinata: rođeni od 1877. godine, i venčani i umrli od 1898. godine. Na području Srema živeli su gotovo samo Aškenazi, samo je u Zemunskom rabinatu bilo sefardskih porodica.

Dr Joel Margalit (Janika Volberger) čuveni profesor i istraživač sa Univerziteta u Ber Ševi vodi poreklo iz ravne Bačke i ustalasalog Srema. Rođen je 1933. kao drugo dete u porodici Vilima Volbergera iz Debeljače i Margite Epštajn iz Šida. Pored njega, imali su i stariju ćerku Irenu - Rut rođenu 1930. godine. Dr Margalit je naučnu karijeru započeo na Biološko-pedagoškom institutu u Jerusalimu. Doktorirao je na Hebrew University istražujući buve i cece muve. Jedno vreme je predavao na univerzitetu u Americi da bi se potom vratio u Izrael i počeo da radi kao profesor i istraživač na Univerzitetu Ben Gurion u Ber Ševi. Učestvovao je u osnivanju i vođenju Centra za biološku kontrolu. Godine 1976. otkrio je način da se smanji populacija komaraca i crnih mušica koji su prenosili smrtonosne bolesti. Budući da je na način bezbedan po prirodnu sredinu uspeo da sačuva milione života, dr Margalit je 2003. godine dobio prestižnu nagradu za doprinose u polju očuvanja životne sredine (Tyler Prize for Environmental Achievement). Svoja otkrića u kontroli insekata prenosioca bolesti širio je i na teritoriji palestinske uprave i Jordana. Preminuo je 2011. godine. Iz braka sa Miriam iza njega je ostalo dvoje dece, Ehud i Jael