O povratnicima koji su preživeli Holokaust: stvaranje Saveza jevrejskih veroispovednih opština Jugoslavije

Abstract

Rad Saveza jevrejskih veroispovednih opština Jugoslavije obnovljen je 22. oktobra 1944. godine, samo dva dana nakon oslobođenja Beograda. Predsednik Saveza još iz predratnog perioda, Fridrih Pops, na ulazu u zgradu u Ulici Kneginje Ljubice 34 postavio je tablu kojom se označavalo da na toj adresi, posle proživljenog stradanja iz ratnog perioda, ponovo postoji i radi Savez jevrejskih veroispovednih opština Jugoslavije. Ovaj natpis bio je potvrda nove realnosti u kojoj su jevrejskoj zajednici vraćena sva prava na postojanje i pravo na život svakog pripadnika zajednice koja su joj bila uskraćena u ratnom periodu. U ovom periodu, od velikih gradova, oslobođen je bio samo Beograd, ali je konačan poraz bloka sila Osovine bio neminovan. Očekivalo se da će se, po oslobođenju celokupne teritorije Jugoslavije i povratku izbeglog stanovništva u bivša mesta boravka, uspešno rekonstruisati i mreža jevrejskih veroispovednih opština na njenoj teritoriji.

The paper talks about the founding of the Federation of Jewish Religious Communities of Yugoslavia and returnees and refugees who survived the Holocaust. After the end of World War II, and just before the liberation of Belgrade, there were 1,200 Jews left on the whole territory of Yugoslavia. Their number grew with the arrival of refugees and prisoners of the camps around Europe who registered with the Federation. Other then Yugoslavia, they came from eighteen countries in and outside of Europe, including Germany, Switzerland, United States of America, Turkey, United Kingdom, Syria, Columbia, Spain, France, and Poland. The Jewish Religious Communities of Yugoslavia organized their stay in the country and took care of them together with the returnees who were citizens of Yugoslavia