Il Kal Grandi - Sarajevo's great Sephardic temple: at the crossroads between Orient and modernity

Abstract

The article aims to revisit Sarajevo’s Great Sephardic Temple (Il Kal Grandi), a little-known, short-lived twentieth-century synagogue. Built between 1926 and 1930 in Bosnia and Herzegovina’s capital, then part of the Kingdom of Yugoslavia, it was the last such project before the outbreak of World War II in the region. The article explores this synagogue’s oriental and specifically Sephardic identity as well as the politics surrounding the decision to build it. Although built by Sarajevo’s Sephardic community, several Il Kal Grandi’s sociological, architectural and aesthetic choices, as the article argues, originate in the Ashkenazic, German-speaking cultural sphere. German architects in the first half of the nineteenth century were the first to use an oriental style based upon the style of the Alhambra Palace to stress Jewish oriental, non-European identity. The use of the very same style, along with modern innovations, enabled the Sephardic community in Sarajevo to be part of the united (Ashkenazic and Sephardic), predominantly Zionist Yugoslav Jewry while preserving its specifically Sephardic distinctiveness.

Članak ima za cilj da se ponovo osvrne na sarajevski Veliki sefardski hram (Il Kal Grandi), malo poznatu, kratkotrajnu sinagogu dvadesetog veka. Izgrađen između 1926. i 1930. godine u glavnom gradu Bosne i Hercegovine, tada u sastavu Kraljevine Jugoslavije, bio je to poslednji takav projekat u regionu pre izbijanja Drugog svetskog rata. Članak istražuje orijentalni i specifično sefardski identitet ove sinagoge, kao i politiku oko odluke da se ona izgradi. Iako ga je izgradila sarajevska sefardska zajednica, nekoliko socioloških, arhitektonskih i estetskih izbora Il Kal Grandija, kako se navodi u članku, potiču iz aškenske kulturne sfere nemačkog govornog područja. Nemačke arhitekte u prvoj polovini devetnaestog veka bili su prvi koji su koristili orijentalni stil zasnovan na stilu palate Alhambra kako bi naglasili jevrejski orijentalni, neevropski identitet. Upotreba istog stila, uz moderne inovacije, omogućila je sefardskoj zajednici u Sarajevu da bude deo ujedinjenog (aškenaskog i sefardskog), pretežno cionističkog jugoslovenskog jevrejstva, uz očuvanje svoje specifično sefardske posebnosti.