Sefardska baština na Balkanu

Abstract

Jevrejski istorijski muzej iz Beograda, kroz eksponate koje je tokom pedeset godina istraživao i prikazivao, nastoji da dočara i da na trenutak oživi tradiciju i život Sefarda na Balkanu i u Beogradu. Kroz fotografije eksponata i odlomke iz kataloga izložbi Jevrejskog istorijskog muzeja, prikazana je književna, verska i kulturna delatnost, kao i odeća, ishrana, muzika i običaji Sefarda. Sefardi, Jevreji koji se posle proterivanja iz Španije 1492. godine naseljavaju po Mediteranu i u Otomanskoj imperiji, dolaze na Balkan tokom XVI veka. Jezik kojim su govorili bio je stari španski sa elementima hebrejskog, a tokom dugih migracija obogaćen je turskim i slovenskim rečima. Taj jezik nazvan je ladino ili žudeo-espanol. Većina tekstova na ovoj izložbi pisana je tim jezikom.

El Museo Historico Judio de Belgrado, a traves de los objetos investigados у exhibidos durante cincuenta anos, trata de evocar у resucitar por el momento la tradicion у la vida de los sefarditas de los Balcanes у de Belgrado. Atraves de las fotografias de objetos expuestos у fragmentos de los catalogos de las exposiciones del Museo Historico Judio, se han mostrado tanto las actividades literarias, religiosas у culturales, como el traje, comida, musica у costumbres de los sefarditas. Los sefarditas, judios que despues de la expulsion de Espana en 1492 poblaron el Mediterraneo у el Imperio Otomano, vinieron a los Balcanes durante el siglo XVI. La lengua que hablaban, era el espanol anteclasico que contenia elementos hebreos, у que se enriquecio durante largas migraciones con voces turcas у eslavas. Esa lengua se denomind ladino o judeoespariol. La mayoria de los textos de esta exposicion fue escrita en esa lengua.

The Jewish Historical Museum from Belgrade, through the exhibits that it has studied and exhibited over fifty years, is attempting to present and bring to life the tradition and life of Sephards in the Balkans and in Belgrade. Photographs of exhibits and excerpts of the catalogues accompanying the exhibitions of the Jewish Historical Museum are presenting the Sephardic literature, religious and cultural activity, as well as clothes, cuisine, music and habits. Sephards, Jews who settled around the Mediterranean and throughout the Ottoman Empire after they were expelled from Spain in 1492, arrived in the Balkans during the XVI century. They spoke the old Spanish language with elements of Hebrew, and during their long migrations, it became enriched with words of Turkish and Slavic languages. This language became known as Judeo-Espanol. Most texts presented in this exhibition are written in that language.